Szachista; Łysiak Waldemar

najgłośniejsze bodaj dzieło literackie okresu radzieckiej "pieriestrojki". Powieść, złożona w wydawnictwie w 1966 roku, ponad dwadzieścia lat czekała na publikację, krążąc od redakcji do redakcji i obrastając w legendę. Wydrukowana w 1987 roku, z miejsca stała się sensacją nie tylko w ZSRR, gdzie ogłoszono ją książką roku, lecz i za granicą. Ta wielka epicka powieść ukazuje Związek Radziecki w latach 1933-1934, przy czym obraz życia tzw. szarych ludzi — studentów, urzędników, działaczy partyjnych różnych szczebli, kołchoźników, zesłańców — splata się z relacją o aparacie władzy tamtych czasów, przede wszystkim zaś z próbą narysowania portretu samego Stalina, przeniknięcia jego psychiki, sposobu myślenia, motywów postępowania. Wątek Saszy Pankratowa — komsomolca, który z błahego, a właściwie sfingowanego powodu został uwięziony, a następnie zesłany na Syberię — ma bezpośrednie źródła w biografii autora.