Urban Wacław – ET HÆC FACIENDA, ET ILLA NON OMITTENDA. Profesor WACŁAW URBAN w swych dziełach wybranych

Kolejny tom edycji Metryki Litewskiej zawiera rejestr podatkowy (abjuratę) z roku 1667, prowadzony dla woj. mścisławskiego. Zawiera on informację o wysokości obciążenia podatkowego, nazwisko właściciela, nazwę dóbr i ich wielkość w dymach.

Tematem książki jest zmiana zachodząca w ciągu XVIII stulecia w polskich wyobrażeniach politycznych. Tradycyjne sposoby myślenia o władcy, państwie i ojczyźnie, skupione wokół idei króla-pomazańca i rytuałów elekcyjnych ujawniają swoją anachroniczność w zetknięciu z nową sytuacją Rzeczypospolitej i wzorami płynącymi z Zachodu. Autor obserwuje dzieła sztuki i teksty literackie powstające za panowania Wettynów, Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Augusta Poniatowskiego i ukazuje stopniową wymianę form i figur związanych z symboliką władzy i narodu. Studium oparto na bogatym i zróżnicowanym zespole źródeł: utworach literatury okolicznościowej, panegirycznej, kaznodziejstwie politycznym i oratorstwie sejmowym oraz programach ideowych budowli i wnętrz, architekturze okazjonalnej, grafice, medalierstwie, malarstwie i rzeźbie. Są wśród nich dzieła wybitne (twórczość I. Krasickiego) i znane (malarstwo Canaletta), ale szczególną zaletą książki jest sięgnięcie po teksty autorów drugo- i trzeciorzędnych, dotąd pomijane w badaniach nad literaturą epoki. To właśnie one stanowią podstawowe świadectwo długiego trwania dawnych mitów i powolnego procesu zmian w świadomości zbiorowej i repertuarze symboliki.