Początki Rusi; Paszkiewicz Henryk

najbardziej znana w w świecie naukowym naszego globu praca polskiego historyka.Znalazła bardzo duży oddżwięk będąc omawiana w 25 czasopismach naukowych w świecie anglosaskim,Niemczech,Francji,Italii.Hiszpanii,Belgii,ZSRR,
Japonii,Indiach,Polsce.
Dzięki tej publikacji autor został odsądzony od „czci i wiary” w ZSRR i krajach zależnych i okrzyknięty czołowym normanistą a tym samym wrogiem politycznym.W Polsce został skazany na wymazanie z naukowego obiegu.Nawet w przypisach przed 1990 rokiem bardzo trudno znależć jego nazwisko ,chociaż jego dorobek naukowy na temat średniowiecza w Polsce jest znaczący.
Sama praca dotyczy głównie początków Rusi w IX – XI wieku.H.Paszkiewicz zaproponował nową metodę (oparta o treści religijne) odczytywania kroniki Nestora ,podstawowego żródła dla omawianych czasów ,dzięki której jej tekst staje się przejrzysty,logiczny i spójny.Poza tym w swojej pracy wykorzystuje wszystkie żródła (różnego pochodzenia) i dostępne mu opracowania naukowe (rosyjskie,ukraińskie,polskie,sowieckie,niemieckie,angielskie i nie tylko.
H.Paszkiewicz nie ogranicza się tylko do Rusi.Dużo miejsca poświęca stosunkom z piastowską Polską w sprawach wschodniego zasięgu terytorialnego i etniczności zamieszkałej tam ludności.Nie boi się poruszać spraw związanych z pochodzeniem z plemion polskich ludności Wołynia , Rusi Halickiej ,czy też polskim rodowodem Wiatyczów i Radymiczów ,zamieszkałych nad górnym Dnieprem i Oką a więc na przedpolach Moskwy.Sugeruje również że władztwo Mieszka i Chrobrego mogło sięgać do Dunaju.
Bardzo ciekawe są jego tezy na temat fińskiego pochodzenia Wielkorusów poprze slawizację fińskiego ludu Mery na przyszłym terytorium Moskwy.Następnie obrządek słowiański w Małopolsce,na Mazowszu,terenach wschodnich państwa Piastów i jego metropolia ,który w konkretnych uwarunkowaniach politycznych 2 połowy XI wieku przyczynił się do odpadnięcia i „rusyfikacji” polskich plemion Wołynia i Halicza po Wisłok i Huczwę.I jako przykład teorii normańskiej bardzo podobny układ stosunków rusko-litewskich kilka wieków póżniej.
Cóż.Można się z tymi i innymi tezami zgadzać lub nie.Uważać je za przestarzałe i tendencyjne.Ale nie można odmówić Autorowi wykorzystania wszystkich źródeł z epoki i dostępnej mu literatury naukowej w oparciu o które jasno i logiczne uzasadnia swoje stanowisko.Nie ma w tym zmyśleń ,bajań,nieuctwa naukowego głównego obecnie w Polsce normanisty Z.Skroka.
Pomimo upływu czasu i opinii że jest przestarzała i tendencyjna (IMO wynikającej raczej z czarnej propagandy przeszłej epoki) jest to jedyna praca polskiego historyka która w tak obszerny sposób ,omawia trudne zagadnienia początków i etnogenezy Rusi ,Wielkorusów ,pogranicza wschodnich terenów państwa Piastów.
Jedynym mankamentem dla mnie jest brak tłumaczenia cytowanych żródeł łacińskich (i tylko łacińskich).