Wolnomularstwo w Europie środkowo-wschodniej w XVIII i XIX wieku; Hass Ludwik

Minęła właśnie setna rocznica wydarzeń związanych z rewolucją 1905-1807 roku. Sprzyja to przypomnieniu walk toczonych w tym okresie przez społeczeństwo Królestwa Polskiego, walk o sprawiedliwość społeczną, prawa polityczne i narodowe. Warto przypomnieć tu pracę Stanisława Kalabińskiego i Feliksa Tycha: Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja? Lata 1905-1907 na ziemiach polskich. W opracowaniu tym autorzy, odpowiadając na zawarte w tytule pytanie, stwierdzają, że rewolucja ta była pierwszym wielkim zrywem społecznym, lecz także kolejną walką o niepodległość narodową, w której udział wzięło więcej ludzi niż we wszystkich trzech dotychczasowych powstaniach narodowych razem wziętych. Jednakże większość prac poświęconych rewolucji w Królestwie Polskim, zwłaszcza tych powstałych w okresie obchodów pięćdziesiątej jej rocznicy, zajmowało się głównie społecznymi aspektami tych wydarzeń, a szczególnie walką klasową, marginalnie traktując kwestie narodowe i wiele innych istotnych problemów, które niosła ta rewolucja. Kolejna okrągła rocznica przyniosła już - i zapewne jeszcze przyniesie - wiele opracowań w nowatorski sposób podchodzących do tej kwestii. Przykładem może służyć zbiór artykułów: Rewolucja 1905-1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, która ukazała się w Kielcach w 2005 roku, czy też wydana w Lublinie: Rewolucja lat 1905-1907 (literatura, publicystyka, ikonografia).