Pamięć i Sprawiedliwość 2003 nr 1

Zmierzch ziemiaństwa w Polsce to trudny czas II wojny światowej, konieczność odnalezienia się w warunkach okupacyjnej rzeczywistości i sprostania niesionym przez nią wyzwaniom. Nadzieje na odzyskanie przez Polskę niepodległości nie spełniły się. Ziemiaństwo stało się pierwszą warstwą społeczną skazaną na zagładę przez rewolucję przyniesioną na bagnetach Armii Czerwonej.
Książka Marcina Chorązkiego jest próbą naukowego opisu ostatnich lat ziemiaństwa w Krakowskiem. Poszukiwaniem odpowiedzi na szereg pytań związanych z postawami ziemian w tym czasie, i okolicznościami, z którymi przyszło im się zmierzyć. Autor szeroko przedstawiając losy indywidualne konsekwentnie osadza je w kontekście historycznym i mentalnym lat okupacji na ziemi krakowskiej. Dzięki temu w wielu miejscach ukazuje fakty i zjawiska przełamujące rozpowszechnione stereotypy. Nie unikając tematów kontrowersyjnych, przybliża nam realia przeszłości nie tak bardzo odległej, ale niemal całkowicie zapoznanej.

Pełny tytuł: Obozowe Drużyny Bojowe w Sandomierzu (1944-1946). Działalność organizacji Bronisława Sokołowskiego "Franta" oraz represje komunistyczne wobec jej członków.

Książka ukazuje zagadnienia związane z genezą, funkcjonowaniem oraz skutkami rozbicia struktur Obozowych Drużyn Bojowych w Sandomierzu. Organizacja ta została założona przez Bronisława Sokołowskiego "Franta". Działała na terenie Sandomierza w latach 1944-1946.
Jej członkowie zajmowali się m.in. kolportażem materiałów propagandowych, zbieraniem informacji i charakterze wywiadowczym oraz gromadzeniem i magazynowaniem broni palnej. Ich niewątpliwym osiągnięciem było również nawiązanie kontaktów organizacyjnych z członkami rzeszowskiej Komendy Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego oraz Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego w Warszawie.
Po rozbiciu organizacji jej członkowie doświadczyli rozmaitych form represji. Znęcano się nad nimi fizycznie i psychicznie, a także inwigilowano z wykorzystaniem całego repertuaru metod dostępnych funkcjonariuszom cywilnego aparatu bezpieczeństwa państwa. Przykładem długofalowości tego procesu, były działania "bezpieki" prowadzone wobec Bronisława Sokołowskiego "Franta". Pozostawał on w zainteresowaniu policji politycznej Polski Ludowej aż do początków lat sześćdziesiątych XX w.
Publikacja prezentuje najważniejsze wątki dotyczące losów członków Obozowych Drużyn Bojowych w Sandomierzu. Uzupełnia stan badań nad II konspiracją niepodległościową w powojennej Polsce.

Czarno-białe fotografie.