Szara księga; Januszewski Radosław, Strękowski Jan

Celem niniejszej pracy jest uzupełnienie dotychczasowej historiografii farmaceutycznej o zagadnienia wpływu polityki władz państwowych na dzieje aptekarstwa polskiego na przykładzie trzech wybranych województw: warszawskiego, białostockiego i śląskiego (katowickiego) w okresie poprzedzającym upaństwowienie aptek (1944-1951). Sformułowanie "polityka władz państwowych w Polsce wobec aptek" należy rozumieć jako działalność osób sprawujących władzę, dotyczącą zagadnień organizacyjnych i prawnych aptek, czyli placówek, w których przechowywano, wyrabiano i wydawano leki. Natomiast polityka władz państwowych wobec aptekarstwa oznacza ingerencję państwa w sprawy zawodowe, społeczne i gospodarcze środowiska aptekarskiego, a zatem wobec właścicieli i pracowników aptek, posiadających wykształcenie farmaceutyczne, zajmujących się dostarczaniem leków chorym. W pracy starano się uzasadnić tezę, że polityka władz państwowych wobec aptekarstwa polskiego nie odpowiadała potrzebom i oczekiwaniom aptekarzy, szczególnie tych, którzy posiadali własne apteki. Z jednej strony postrzegana była przez nich jako represyjna i niekorzystna pod względem finansowym, z drugiej - tylko w niewielkim stopniu przyczyniła się do poprawy zaopatrzenia pacjentów w leki i materiały sanitarne. O kierunku przemian, jakie wówczas miały miejsce, decydowały dogmaty ustrojowe i cele polityczne władz państwowych, które w swoim działaniu nawiązywały do procesów zachodzących w ZSRR.