Fraser Douglas – Sztuka prymitywna

Autorka, opisując pozycję kobiety w społeczeństwie Indii na przestrzeni wieków, omawia ideał kobiecej urody wykształcony w sztuce, przedstawia stroje, biżuterię i makijaż. Wyczerpująco ukazuje zagadnienie portretu, kreśli obraz życia dam z wyższych sfer, które znalazło odbicie w malarstwie, prezentuje typy rodzajowe kobiet, tak różnych jak ascetki i kurtyzany, czy też motywy o długiej tradycji, np. wizerunek kobiety z drzewem. Pierwsza tego rodzaju publikacja w literaturze polskojęzycznej.

Obszerna książka poświęcona jest sztuce śląskiej jesieni średniowiecza powstałej w kręgu oddziaływania książąt, głównie z rodu Piastów, ale także innych dynastii wpisanych w ówczesne dzieje Śląska: Przemyślidów, Podiebradowiczów, Wettynów, Hohenzollernów i Jagiellonów. Omówiono tu wpływ władców na kształt miast, a także książęce zamki, budowle sakralne, dzieła malarstwa i rzeźby wypełniające wnętrza tych budowli oraz pieczęcie i numizmaty, wreszcie książęce kolekcje. W analizie treści dzieł uwypuklono wątki polityczno-prawne, tak ważne w dobie redefiniowania się Śląska jako kraju świadomego już wówczas swojej spoistości i odrębności. Tę treść przekazują dzieła często wybitne, rozsiane na obszarze Śląska od Świebodzina po Wadowice, jak też niekiedy poza nim, czasem z dala od Europy. W ramach podjętej rekonstrukcji śląskiej rzeczywistości kulturowej doby Husa i Lutra udało się chyba obalić stereotyp czasów upadku, regresu, schyłku, albowiem towarzyszyły im narodziny, wzrost oraz rozkwit i wydaje się, że dziedzictwo artystyczne tamtych lat dowodzi tego lepiej, niż teksty dokumentów. W tym też chyba tkwi siła sztuki, co niniejsza książka być może zdołała choć w części ukazać. Publikacja uhonorowana Nagrodą im. Adama Hejmowskiego.