Glob

Jedna z najpopularniejszych powieści Stanisława Dygata pełna przewrotnej ironii i specyficznego Dygatowskiego humoru.

Architekt Marek Arens, któremu sławę przyniosła lekkoatletyka, spotyka na balu maskowym tajemniczą, intrygującą Jowitę. Dziewczyna jednak znika bez śladu. Mimo że Marek rozmawiał z nią zaledwie chwilę i widział tylko jej oczy pod czarczafem, nie może o niej zapomnieć... Czy Jowita to kobieta z krwi i kości, czy wytwór jego wyobraźni? Wkrótce Marek poznaje studentkę Agnieszkę, w której się zakochuje. Podejrzewa, że jest ona Jowitą...

„Disneyland” to powieść o pogoni za marzeniami, o pogoni za miłością i szczęściem. To również realistyczny wycinek rzeczywistości lat 60. XX wieku – środowiska artystycznego i intelektualnego. Wspomnienia głównego bohatera oraz rozważania o sprawach dla niego najważniejszych – miłości i wierności, przyjaźni i lojalności, kobiecości i męskości, poszukiwaniu sensu życia – sprawiają, że powieść jest i będzie zawsze aktualna.

„Disneyland” został zekranizowany przez Janusza Morgensterna w 1967 roku – film zatytułowano Jowita (nagroda za reżyserię na festiwalu w San Sebastian). Autorem scenariusza był Tadeusz Konwicki, a dialogów – Stanisław Dygat. W filmie wystąpili m.in. Daniel Olbrychski, Barbara Kwiatkowska, Kalina Jędrusik i Zbigniew Cybulski.

Powieść jest obszerną sagą wiejskiego życia oraz ludowego spojrzenia na świat. Głównym bohaterem jest Szymon Pietruszka, jeden z czterech synów ubogiej chłopskiej rodziny. Książka ukazuje jego burzliwe losy, które stają się odzwierciedleniem losów i doświadczeń polskiej wsi w pierwszej połowie dwudziestego wieku. Pietruszka, snując swoją opowieść, ukazuje doświadczenia, jakie były jego udziałem. Przeżył okupację hitlerowską, partyzantkę, wreszcie przemiany powojenne. Oprócz pracy na roli imał się też wielu innych zawodów, był między innymi urzędnikiem i milicjantem. Pod wpływem tych doświadczeń stał się filozofem i wnikliwym obserwatorem tego, jak życie i świat zmieniają się z upływem lat. Jak z dostatku można dojść do biedy, ale też jak odbić się od dna i stać się kimś ważnym (co nie jest równoznaczne z wartościowym).