Szkice o literaturze XIX i XX wieku. Cz. 2

Retoryka jako instrument wywierania wpływu i sztuka wymowy pozostaje bardzo atrakcyjną dziedziną wiedzy. Różnorodność tekstów zgromadzonych w cennej merytorycznie publikacji Rhetorica regina artis scientiaeque (dedykowanej prof. Jakubowi Z. Lichańskiemu) wskazuje na jej ponadczasowość oraz szerokie zastosowanie środków perswazji. Zaproszeni do współpracy badacze pokazują, jak politycy wyzyskiwali ją w praktyce, by przekonywać odbiorców do swoich racji, zdobywać poparcie czy usprawiedliwiać swe postępowanie, literaci — by przełamywać tabu i manipulować odbiorem, zaś mówcy — by motywować do działania, nawet w najtrudniejszych okolicznościach. Autorzy tekstów poruszają również tematy bardzo aktualne: Cyprian Mielczarski mówi o stającej się faktem „powszechnej retoryzacji naszej kultury”, skutkującej wypieraniem prawdy z przestrzeni publicznej przez zabiegi socjotechniczne i coraz szerszym pojmowaniem stosunków międzyludzkich w kategoriach „oddziaływania i podporządkowywania sobie woli i myśli innych jednostek”, Ewa Lewandowska-Tarasiuk pyta z kolei o dzisiejszy poziom retoryki politycznej, wykorzystywanej do antagonizowania odbiorców oraz szerzenia niechęci i agresji.